Az adóbevételek hatása a gazdasági növekedésre Azerbajdzsánban
DOI:
https://doi.org/10.35551/PFQ_2024_1_4Kulcsszavak:
Adóbevételek, gazdasági növekedés, idősor-elemzés, Maki-féle kointegrációs teszt, H10, H20, H30Absztrakt
Az állami bevételek többségét az állam szuverén jogköre alapján polgáraitól beszedett adóbevételek képezik, és befolyásolják a pénzügyi politikát. A pénzügypolitika elsődleges célja a gazdaság fejlesztése. Az adóbevételek a gazdasági növekedésre a megtakarításokon, a fogyasztáson, a kibocsátáson és a foglalkoztatáson keresztül közvetlenül és közvetve gyakorolnak hatást. A gazdaság bővülése számos makrogazdasági tényező javulásával jár együtt. A bővülés a gazdasági aktivitást és az adóbevételeket is növeli. Ez a kutatás Azerbajdzsán adófajtáit, adóbevételeit és gazdasági fejlődését 1991-től 2021-ig vizsgálja. Az adóbevételeket és a gazdasági növekedést idősoros módszerek segítségével elemeztem. A vizsgálatok során egységgyök és Maki-féle strukturális törést tartalmazó kointegrációs teszteket alkalmaztam. A három strukturális bontással végzett kutatás az adóbevételek és a gazdasági növekedés között minden modellben hosszú távú kointegrációs kapcsolatot azonosított.
Hivatkozások
Akdoğan, Abdurrahman, (2016), Kamu Maliyesi, Gazi Kitabevi, 17. Baskı, Ankara.
Akinci, A. (2019). Vergi gelirlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 100-106.
Altay, Asuman, (2015), Kamu Maliyesi Teorisi Gelişimi ve Kapsamı, Seçkin Yayıncılık, 1.Baskı, Ankara.
Atabey, A. Ö., & Şimşek, M. H. (2022) Vergi Gelirleri Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: G-7 Ülkelerinden Ampirik Kanıtlar (1970-2020). Econder International Academic Journal, 6(2), 221-234.
Bahar, OĞUL. (2022) Vergi Geliri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Seçilmiş OECD Ülkeleri Üzerine Ampirik Bir İnceleme. Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 1-12.
Çiğdem, G., & Altaylar, M. (2021). Türkiye’de ekonomik büyüme ile vergi geliri arasındaki doğrusal olmayan ilişki: gizli eşbütünleşme yaklaşımı. İstanbul İktisat Dergisi(71), 21-38.
Dam, Metin ve Şaban, Ertekin, (2018), “Türkiye’de Vergi Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Analizi”, Vergi Raporu Dergisi, 228: 19-32.
Demir, Murat ve Erşan, Sever, (2017), “Vergi Gelirleri Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine İlişkin Panel Veri Analizi”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2): 51-66.
Dickey, David A., and A. Wayne Fuller (1981), “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, Vol. 49, No. 4., 1057-1072.
Durkaya, Mehmet ve Servet, Ceylan, (2006), “Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme”, Maliye Dergisi, 150: 79- 89
Easterly W. and Rebelo S. (1993) “Fiscal Policy And Economic Growth:An Empirical Investigation,” NBER Working Paper No. 4499.
Erdoğan, Ebru, Topçu, Mert ve Ozan, Bahar, (2013), “Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 50(576): 99-109
Eren, Mehmet Vahit, Ergin Ünal, Ayşe ve Halil İbrahim, Aydın, (2018), “Türkiye’de Vergi Gelirleri ile Ekonomik Kalkınma Arasındaki İlişki: Frekans Alanı Nedensellik Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 19(1): 1-18 Göçer, İsmet, Mercan, Mehmet, Bulut, Şahin ve M.
Hill, S., Jinjarak, Y. ve Park, D. (2022). How Do Tax Revenues Respond To GDP Growth? Evıdence From Developıng Asıa, 1998–2020. Asian Development Bank.
İdikut Özpençe, Aylin, (2017), “Türkiye’de 1980 Sonrası Kamu Harcamaları, Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28: 31-41
Karaş, G. (2022). Vergi Yapısı Ve Ekonomik Büyüme: G7 Ülkeleri Örneği. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 8 (1) , 94-114 . DOİ:https://doi.org/10.30855/gjeb.2022.8.1.007
Kayzen.az (2011). Azerbaycan’ın Vergi Sistemi, https://kayzen.az/blog/vergi/5370/az%-C9%99rbaycan%C4%B1n-vergi-sistemi.html, (15.12.2022).
Kibritçioğlu, A. (1998). “İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 53 (1-4), 207-230.
Lucas Jr, R. E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of monetary economics, 22(1), 3-42.
Mucuk, Mehmet ve Volkan, Alptekin, (2008), “Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975 - 2006)”, Maliye Dergisi, 155:159-174
Nebiyev, İ. (2011). “Azerbaycan’da Vergi Sisteminin Tarihi”, Azerbaycan Vergi Dergisi, sayı 6, s. 87-106.
Novruzov, N. & İbrahimov E. (2012). Bütçe Sistemi, Bakü: Adiloğlu Neşriyat.
Öztürk, Nazım, (2016), Kamu Ekonomisi, Ekin Basın Yayın Dağıtım, 2.Baskı, Bursa.
Phillips, P.C.B., Perron, P. (1988). “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”. Biometrika, 75: 335– 346.
Polat, B., & Yılmaz, H. (2022) Türkiye’de Vergi Gelirleri Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Simetrik Ve Asimetrik Nedensellik Yaklaşımı İle Analizi.
Salayev, R. (2019). “The Main Directions In Tax System’s Reform In The Azerbaijan Republic, Economic and Social Development”, 38th International Scientifi c
Conference on Economic and Social Development, Book of Proceedings, Editors: Khalid Hammes, Mustapha Machrafi, Ante Samodol.
Sandalcı, Ulvi ve İnci, Sandalcı, (2017), “OECD Ülkelerinde Ekonomik Büyüme ve Vergi Gelirleri Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: 1990 – 2014”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1): 51-62
Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. The quarterly journal of economics, 70(1), 65-94.
Solow, Robert M., (1956), “A Contribution to the Theory of Economic Growth”,Quarterly Journal of Economics, 70: 65–94.
Susam, Nazan, (2016), Kamu Maliyesi Temel Kavram ve Esaslar, Beta Basım Yayım Dağıtım, 2. Baskı, İstanbul.
Terzi, Harun ve Süleyman, Yurtkuran, (2016), “Türkiye’de Dolaylı/Dolaysız Vergi Gelirleri ve GSYH İlişkisi”, Maliye Dergisi, 171: 19-33
Tokatlıoğlu, Mircan ve Ufuk, Selen, (2017), Maliye Politikası, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 1.Baskı, Bursa. Türgay Timur, (2011), “Kamu Gelirleri ve Vergi Politikaları”, Kamu Ekonomisi, Ed. Abdulkadir Kökocak, Ekin Yayın Dağıtım, Bursa: 279-355.
Ulusoy, Ahmet, (2016), Maliye Politikası, Umuttepe Yayınları, 1.Baskı, Kocaeli
Umutlu, Göknur, Alizadeh, Neda ve Ahmet Yakup, Erkılıç, (2011), “Maliye Politikası Araçlarından Borçlanma ve Vergilerin Ekonomik Büyümeye Etkileri”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1): 75-93
Veliyev, Z. (2006). Devlet Bütçesi, Bakü.
State Tax Servıce at the Mınıstry of Economy of the Republıc of Azerbaıjan, https://www.taxes.gov.az/az
Zaheer, A. A., Kashif, M., & Waseem-Ur-Rehman, M. (2017). Accrual Effect on Karachi Stock Exchange. Journal of Independent Studies and Research, 14(1), 105-118.
